Karadağ’ın başkenti Podgorica’da yaşanan bir bıçaklama olayı, kısa sürede diplomatik ve toplumsal bir krize dönüştü. Olayın ardından Türk vatandaşlarına yönelik protestolar düzenlenirken, bazı Türk restoranlarının hedef alınması ülkede tansiyonu artırdı. Krizin ardından Karadağ’da Türk vatandaşlarına yönelik vize serbestisinin askıya alınabileceği iddia ediliyor.

Olayın fitilini ateşleyen saldırı

Pazar gecesi yaşanan olayda Karadağ polisi, Azerbaycan vatandaşı Y.G. (31) ve Türk vatandaşı N.D. (54)’ü, bir Karadağlının yaralanması nedeniyle gözaltına aldı. Olayın ardından toplam 45 Türk ve Azerbaycan vatandaşı daha sorgulandı. Sekiz kişinin ülkeyi terk etmesine, ikisinin ise belirli bir adreste ikamet etmesine karar verildi.

Yaşanan adli sürecin ardından başkentte “anti-Türk” protestolar başladı. Zabjelo semtinde toplanan bir grup, “Türk’ü öldür” sloganları attı. Karadağ basını, bazı Türk vatandaşlarının korkudan bir kumarhaneye sığındığını, ikisinin ise polis tarafından gözaltına alındığını aktardı. Savcılık, bu sloganlar ve tahrip olaylarıyla ilgili resen soruşturma başlattı.

Vize serbestisi askıya alınabilir mi?

Podgorica merkezli Vijesti gazetesi, hükümetin Türk vatandaşlarına yönelik vize serbestisini geçici olarak askıya alma seçeneğini değerlendirdiğini yazdı. Gazeteye göre bu adım, “halkı yatıştırmak ve güvenlik güçlerine düzeni sağlamak için zaman kazandırmak” amacıyla gündeme geldi.

Ancak böyle bir kararın hem Karadağ ekonomisini hem de iki ülke ilişkilerini olumsuz etkileyebileceği yorumları yapılıyor.

Ankara’dan diplomatik tepki

Olayların ardından Türkiye Dışişleri Bakanlığı devreye girdi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Karadağ Başbakanı Milojko Spajić ve Dışişleri Bakanı Ervin İbrahimovic ile görüştü. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Rahatsız edici olaylar sonrası gerekli önlemler alındı, Karadağ makamlarıyla temas halindeyiz. Türk vatandaşlarının güvenliği ve hakları için gereken girişimler yapılmaktadır” denildi.

‘Suç etnikleştiriliyor’ uyarısı

Uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Can Ünver, Sputnik Türkiye’ye yaptığı açıklamada, yaşananların gereğinden fazla büyütüldüğünü ve “suçun etnik bir boyuta taşındığını” söyledi.

Ünver, “Bu küçük adli mesele büyütülmüş. Hemen etnikleştiriliyor, suçun da etnikleştirildiğini görüyoruz. Bu, Avrupa genelinde yükselen aşırı milliyetçi dalganın bir yansıması” ifadelerini kullandı.

Uzman ayrıca, Karadağ’ın Türk turistlere ve yatırımcılara ekonomik olarak bağımlı olduğunu hatırlatarak, “Bu tür krizlerin kalıcı olacağını sanmıyorum. Vize serbestisi kararından da büyük ihtimalle geri adım atacaklardır” dedi.

Hükümet içinde çatlak

Karadağ hükümeti içinde de olaylara ilişkin görüş ayrılıkları yaşanıyor. Ülkedeki Boşnak Partisi lideri ve Dışişleri Bakanı Ervin İbrahimovic, Türk vatandaşlarına vize uygulanması halinde hükümetten çekilme tehdidinde bulundu.

Dışişleri eski bakanı ve Demos lideri Miodrag Lekic ise, “Hızla alınan kararlar yeni hatalara yol açabilir. Çözümler ilkesel ve kapsayıcı olmalı, hiçbir halkın damgalanmasından kaçınmalıyız” diyerek itidal çağrısı yaptı.

Türkiye’de #KaradağBoykot tepkisi

Türkiye kamuoyunda sosyal medyada “#KaradağBoykot” etiketi kısa sürede gündem oldu. Bazı tur operatörleri Karadağ turlarını iptal ettiklerini duyurdu. Turizm ve dış ticaret çevreleri, krizin büyümesi halinde iki ülke arasındaki ilişkilerde “soğuma dönemi” yaşanabileceğini belirtiyor.