Duvarın İçine Yerleştirilmiş Heykel, Ritüel ve İnanç Dünyasına Işık Tutuyor
Şanlıurfa’daki Göbeklitepe kazılarında, duvarın içine sırtüstü yatırılmış Neolitik Çağ insan heykeli bulundu. Taş Tepeler Projesi Koordinatörü Prof. Dr. Necmi Karul, heykelin “bir eli karnında, bir eli göğsünde olacak şekilde şekillendiğini ve oldukça gerçekçi olduğunu” belirterek, eserin bir ritüelin parçası olabileceğini söyledi.
Kazı başkanının açıklamasına göre heykel, duvarın içine rastgele değil, bilinçli olarak yerleştirilmiş. Prof. Dr. Karul, “Göbeklitepe ve çağdaş yapılarında yapılar işlevini tamamladıktan sonra içleri dikkatli bir şekilde dolduruluyordu. Bu süreçte heykeller de adak niteliğinde ritüel objeleri olarak gömülüyordu” ifadelerini kullandı.
Göbeklitepe’de daha önce ağırlıklı olarak hayvan betimlerinin yer aldığını belirten Karul, insanın yerleşik hayata geçişiyle birlikte kendi betimlerini üretmeye başladığını vurguladı: “Yerleşik hayatın başlangıcında insanlar kendilerini doğanın parçası olarak görüyordu. Zamanla insan, evrenin merkezine konumlanmaya başladı ve daha çok insan heykeli yapıldı.”
Prof. Dr. Karul, 2025 kazı sezonunda anıtsal yapılar, kulübeler, insan ve hayvan heykelleri dahil çok sayıda buluntuya ulaşıldığını, ayrıca parçalanmış 5,40 metrelik dikilitaşın yeniden ayağa kaldırıldığını da belirtti.